Ev, Sokak ve Yaban Hayvanları E-Reçete Kapsamı Dışında Tutulmalı

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan ve 1.1.2018 itibariyle yürürlükte bulunan veteriner hekim e-reçete talimatı ve uygulama kılavuzu hakkında ki görüşlerimiz 

Veteriner hekim reçetelerinin elektronik ortamda düzenlenmesi, her hayvanın, onu getiren kişinin TC kimlik numarası üzerine kaydedilmesiyle tanımlanmıştır. Her kayıtta liste fiyatı üzerinden muayene ücreti ödemesi yapma ve belgelendirme zorunluluğunun getirildiği anlaşılmaktadır. Reçete yazılmasını takiben, onay ve ilaç temini süreci, kliniklerde ilaç bulundurulmasının yasaklanıyor oluşu, açık-nöbetçi ve hayvan ilaçları satmak üzere sözleşme yapmış eczanelerin bulunarak ilaçları temin etme üzerinden bir işleyiş planlandığı anlaşılmaktadır.

Bu uygulamanın, öncelikle ve özellikle sahipsiz hayvanların klinik tedavilerine ağır zarar vereceği görülmektedir:

• Sokak koşullarından ya da kırsaldan vatandaşlarca bulunarak kliniklere getirilen kaza geçirmiş ya da hasta hayvanlar ile Yerel Hayvan Koruma Görevlileri tarafından tedavi altına alınan çok sayıda hayvanın durumlarının göz ardı edildiği anlaşılmaktadır.

• Getirilen sistem ile bu hayvanların klinik tedavilerinin maddi ve ilaç temini sorunları çözülemez bir boyut kazanacaktır.

• Her kayıtta liste fiyatı üzerinden muayene ücreti ödeme ve belgelendirme zorunluluğu sahipsiz hayvanlara yapılan indirim ve birden fazla sahipsiz hayvana yapılan özel fiyatlamaları engellenecektir. Geçici rehabilitasyon merkezlerinin ülke genelindeki durumları ve koşulları bilinmektedir. E-reçete uygulamasının bu hayvanları kapsaması, çok sayıda hayvanın artık klinik tedavi imkanına kavuşamaması demektir.

Ayrıca, ilk ücreti ödenmiş olsa bile kontrol muayenesi sürecinde, gerekli görülmesi halinde yazılacak her reçete için de ayrı ödeme talep edileceğinden, evcil hayvan sahipleri ya da gönüllülerin üzerine büyük bir yük getirilmiş olacaktır.

• Kliniklerde ilaç bulundurulmasının yasaklanması ile muayene sırasında hayvana medikal uygulama yapılması mümkün olmayacaktır. Kayıt, onay ve ilaç temini süreci de buna eklendiğinde acil vakalara müdahalenin gözetilmediği anlaşılmaktadır. Hasta hayvanı riske atan bu süreç ile ülkenin bazı bölgelerinde özellikle hayvan ilaçları satılmayan büyük kentlerde çözümsüz ve ölümle biten sonuçlar kaçınılmazdır.

• Sistemin, hayvanı getiren kişinin sisteme kaydedilmesi sonrasında, bu kişinin kendisi için kullandığı ilaçların da görülebiliyor oluşu Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na aykırıdır.

• İlacın, hayvanı getiren kişinin TC kimlik numarasına yazılması, aynı ilacı hayvan sahibi tarafından da kullanılıyor olması durumunda, reçetelendirilemeyecek ve hayvan ilacı alamayacaktır.

Bugün evcil ya da yaban hayvanlarının tedavisinde birçok beşeri ilacın kullanıldığı düşünülecek olursa bu durum belirtilen hayvanlar için ölümcül sonuçlara yol açacaktır.

• Kullanılması gereken ilaç farklı bir türe göre (örneğin büyükbaş) ruhsatlandırılmış ise, e-reçete sistemi ilacı bugüne kadar uygulandığı şekilde evcil ya da yaban hayvanlarına reçetelendirilmesine izin vermeyecektir. Ülkemizde bugün belirtilen hayvanlarda da kullanılan birçok ilaç, ruhsat alınırken büyükbaş hayvanlar işaret edilerek alınmıştır. Dolayısıyla mevcut e-reçete sistemi ile bu hayvanların tedavi şansları baştan kaldırılmaktadır.

Bu uygulama ile *ev, sahipsiz/sokak hayvanları ve yaban hayvanlarının* tıbbi müdahale ve klinik tedavilerinde telafisi mümkün olmayan karmaşa ve olumsuzluklar yaşanacaktır. Bu nedenle veteriner hekimlere yönelik e-reçete uygulamasında ev, sokak ve yaban hayvanları ile bunlar üzerine çalışmakta olan hekim ve klinikleri kapsamayacak şekilde acil bir düzenlemenin getirilmesini bilgilerinize sunarız.